اصل فزونی منافع بر مخارج در حسابداری
به نام خداوند حسابدار حسابدان حسابرس و حسابگو
با عرض سلام و ادب و احترام خدمت تک تک شما عزیزان و همراهان که با ایلیا همراه هستید ما در مقاله گذشته بحث از اصول علم حسابداری را به پایان بردیم و در سلسله مقالات ایلیا از این مقاله وارد بخش جدید و متفاوتی خواهیم شد که اولین آن اصل فزونی منافع بر مخارج در حسابداری می باشد.
طبق مثال هوشمندانه و تشبیهی که ذکر کردیم حسابداری را به ساختمانی شبیه کردیم که مرحله به مرحله در حال تکمیل آن میباشیم
گفته شد که مفروضات حکم فونداسیون و اصول حسابداری حکم اسکلت های ساختمان را دارند در این بخش هم میخواهیم به دیوار کشی ها و به قول معروف به تیغه بندی های ساختمان بپردازیم حد و حدود ساختمان ما مشخص تر باشد
درواقع در این بخش میخواهیم به اصول محدود کننده ی حسابداری بپردازیم البته پیشنهاد ایلیا این است که بجای نام گذاری به اصول محدود کننده عنوان اصول جهت دهنده حسابداری مطرح شود
زیرا محدود کردن خیلی مناسب این مباحث نیست اگر بجای این عنوان از عنوان اصول جهت دهنده حسابداری استفاده بشود به نظر دقیق تر و لطیف تر است و بیشتر ارتباط عنوان با موضوغ را میرساند
درست مانند ریل های قطار که از بیراهه رفتن جلوگیری میکند و قطار طبق مسیر ریل ها حرکت میکند نوع کاری که این بخش برای علم حسابداری انجام میدهد مانند همین ریل های قطار میباشد
به عبارت دقیق تر این اصول محدود کننده حسابداری مفروضات و اصول چهارگانه ی حسابداری را در مسیر خاصی در یک خط ریل خاصی در یک ابعاد مشخص جهت میدهد و هدایت میکند یعنی یک شکل و چهارچوب خاصی به مفاهیم و اصول بنیادین حسابداری میدهند
و این فرایند و تعیین ابعاد و خط ریل تاثیر بسزایی بر حسابداری و گزارشگری مالی دارد درواقع اصول محدود کننده یا به عبارت خودمان اصول جهت دهنده حسابداری قرار داد هایی مفهومی ومفروض هستند که بر اعمال اصول حسابداری مورد اتفاق همگان و استانداردهای حسابداری و جنبه عملی مفروضات و مفاهیم بنیادین و روش های حسابداری تاثیر میگذارند
که این اصول چهارگانه عبارتند از
2/ اهمیت
3/ خصوصیات صنعت
4/ محافظه کاری (احتیاط)
که ما یک به یک و به طور مفصل به هرکدام به صورت جداگانه خواهیم پرداخت
فزونی منافع بر مخارج (بیشتر بودن منفعت ها از خرج ها)
اصل فزونی منافع بر مخارج یا بیشتر بودن منفعت ها از خرج ها عبارت است از اینکه در تهیه اطلاعات منافع مربوط به آن باید افزون (بیشتر)بر مخارج تهیه آن باشد یا به عبارت ساده تر تهیه اطلاعات حسابداری باید توجیه اقتصادی داشته باشد
بر اساس اصل فزونی منافع بر مخارج در صورتی که هزینه های مربوط به تهیه اطلاعات حسابداری از منافع حاصل آنها بیشتر باشد گزارشگری اطلاعات مالی بدون توجیه اقتصادی است یعنی کار هوشمندانه و به صرفه ای نیست
بنا برهمین دلیل است که شخص میتواند از گزارش و ارائه ی آن خودداری کند به عنوان مثال گزارش کامل بدهکاران بیمه نمونه ای از بکارگیری اصل فزونی منافع بر مخارج است درست است که ارائه ی این اطلاعات بسیار جامع و با ارزش است اما بخاطر گردش بالای این حساب و مخارج بالای تهیه این گزارش گزارش کامل آن خالی و عاری از توجیه اقتصادی میباشد
باید دانست که مبنای اصل فزونی منافع بر مخارج این است که قبل از انجام هر گونه عملیاتی باید دقیقا و به طور شفاف منافع و هزینه های مربوط به آن به طور کامل و صد در صد شناسائی شده باشد و هنگامی که منفعت حاصل از آن و سود تحصیل شده بیشتر از هزینه ها باشد حائز توجیه اقتصادی است و مفید فایده خواهد بود تنها در این صورت است که باید اقدام به تهیه این اطلاعات کرد
از دیگر نظر هدف از گزارشات مالی تهیه اطلاعات لازم برای تصمیم گیری استفاده کنندگان میباشد اما هزینه های تهیه این اطلاعات نباید از منافع آن ها بیشتر شود
به طور خلاصه فراهم کردن اطلاعات مالی و حسابداری و تهیه گزارشات مالی باید مقرون به صرفه باشد و توجیه اقتصادی داشته باشد
البته این فرایند و این گفتار (یعنی مشخص کردن منافع و هزینه های تهیه اطلاعات مالی و حسابداری) تا حد قابل توجهی یک امر فرضی و نسبی و ذهنی میباشد و شناسائی و بررسی آن نیاز به یک ذهن تحلیل گر قوی دارد و به این سادگی نیست
خلاصه در یک کلام طبق اصل فزونی منافع بر مخارج نباید مخارج تهیه اطلاعات حسابداری از منافع و سود های حاصل از آن بیشتر شود
خاتمه
خب همانطور که متوجه شدید اصل فزونی منافع بر مخارج از اصول فرضی و نسبی میباشد و تشخیص و مراعات آن نیاز به توجه و تمرکز و بررسی وتحلیل گری خاصی دارد
از آن جهت که نسبی هم هست باید حسابدار خبره و مدیر مالی با سابقه ای باشید گرچه در این مهم تجربه کاری هم بسیار مفید فایده خواهد بود تا بتوانید بهترین و کارآمد ترین و با کیفیت ترین روش را به کار بگیرید و اطلاعات را در اختیار استفاده کنندگان قرار دهید
از جهتی هم شما به عنوان یک حسابدار و به عنوان یک مدیر مالی حرفه ای با توجه به وضعیت واحد اقتصادی و با توجه به شرایط و بر اساس نیاز های کلی و جزئی شرکت و با توجه به عملیات شرکت و ده ها متغیر دیگر باید هدایت بخش مالی و سکان دار هدف واحد اقتصادی که عبارت از حداقل کردن هزینه و حداکثر کردن سود میباشد را بر عهده بگیرید
و به صورتی اقدام کنید که همگان برای بدست آوردن شما سر و دست بشکنند شما باید مسلط بر کار باشید
اگر خوب دقت کنید و تجربه لازم را داشته باشید خواهید دانست که حسابداری درست است که یک علم است و صد در صد هم درست است اما فقط در بخش تئوری و علمی یک علم است
اما در میدان کار و در هنگام فعالیت (یعنی در جنبه ی عملی ) بیشتر یک هنر است تا علم درست است که آن علم برای این هنر لازم است اما برای یادگیری هنر حسابداری نه علم حسابداری نیاز به سالها تجربه و تحلیل و آشنایی با انواع مختلف واحد های اقتصادی دارید
گرچه علاقه و پشت کار و بنیه قوی علمی هم از ملزومات هنر حسابداری میباشد ایلیا برای شما عزیزان و سکان داران چرخه اقتصادی کشور عزیزمان بهترین ها را از خداوند میخواهد
به امید بهترین ها و آرزوی موفقیت برای شما حسابداران گرامی و تحلیل گران و متفکران و ایلیایی های عزیز
با ایلیا در اصل اهمیت در حسابداری همراه باشید